Moeten we stoppen met geotaggen op social media?4 min read

Instagram is al bijna tien jaar oud en dankzij de meer dan één miljard gebruikers is het platform groter dan ooit tevoren. Voor velen van ons is het scrollen, liken en posten een dagelijks ritueel geworden. Dat geldt ook voor geotagging, vooral als we reizen en op vakantie gaan. We koppelen een digitale geografische identificatie aan onze foto’s en delen ze zo in een categorie waar alle andere posts die dezelfde locatie hebben ook onder vallen.

Toch is geotagging niet altijd zo onschuldig of ongecompliceerd als het lijkt. Elke post met een geotag is een bericht dat de online aanwezigheid van een locatie vergroot. Elk bericht draagt bij aan de ‘exposure’ of zichtbaarheid van een locatie. En dat is niet altijd een goede zaak als je pagina’s als Insta Wrecked moet geloven. Populaire locaties, zoals de witte en blauwe huizen op Santorini, Rue Crémieux in Parijs, en de kwetsbare tulpenvelden in Nederland worden door menigten overstroomd. Maar moeten we dan maar stoppen met geotaggen op sociale media?

Influencer cultuur and gevaarlijke selfies

Het antwoord op die vraag is niet zo eenvoudig als het misschien lijkt. Natuurlijk zal niemand ontkennen dat veel van deze locaties al razend populair waren vóór de opkomst van de smartphone. Eerdere generaties hebben altijd al belangrijke monumenten bezocht, zoals de Grand Canyon, de Eiffeltoren en de Grote Muur van China. Maar met de opkomst van sociale-mediaplatforms en de ontwikkeling van mobiele fotografie is één belangrijke factor drastisch veranderd: ons gedrag. We gaan niet meer naar een plek om het alleen met eigen ogen te zien en een fotootje te maken voor het familiealbum. Nu reizen massa’s mensen, inclusief influencers, naar een plek om die ultieme ‘gram’ te krijgen en zoveel mogelijk likes en reacties te verzamelen.

Het gaat niet alleen meer om toerisme, het gaat om het najagen van de Instagram-esthetiek. Mensen riskeren gevaarlijke poses om een epische shot te maken, meer dan eens resulterend in ‘selfie deaths‘: selfie-sterfgevallen. Historische plekken worden beschadigd en natuurlijke landschappen worden vertrapt tijdens de jacht naar het perfecte beeld.

Maar dat is niet eens het hele verhaal. De kwaliteit van leven voor omwonenden die in de buurt van deze zeer Instagrambare plekken wonen, wordt ook ernstig aangetast. Stel je voor dat ten minste vijftien toeristen per dag yoga-houdingen voor je voordeur staan te doen, alleen maar omdat de muren in pasteltinten geschilderd zijn. Dit is helaas al een realiteit geworden voor de bewoners van de Rue Crémieux.

Wanneer moeten we stoppen met geotaggen?

In het geval van overtoerisme spelen social-mediaplatformen duidelijk een sleutelrol. Toch zijn mensen ontegensprekelijk de oorzaak van het probleem. Maar wij zijn die vervelende mensen, dus een positieve verandering is zéker mogelijk als we ons individuele gedrag bewust gaan aanpassen. Moeten we helemaal stoppen met geotaggen, voor eeuwig en altijd? Nee, natuurlijk niet. Maar er zijn momenten waarop we ons kunnen losmaken van die hashtag horde-mentaliteit.

Moeten we helemaal stoppen met geotaggen, voor eeuwig en altijd? Nee, natuurlijk niet. Maar er zijn momenten waarop we ons kunnen losmaken van die hashtag horde-mentaliteit.

Dus, wanneer moet je stoppen met geotaggen? Het is duidelijk dat de meest beroemde bezienswaardigheden al verloren zijn. Doe geen moeite om de scheve toren van Pisa te ontzien. Je bent maar een druppel in de oceaan. Maar voor opkomende Instagram-spots zijn er een paar factoren om in gedachten te houden. Wanneer je een bericht wil plaatsen op social media, zijn dit de voortekenen waar je op moet letten:

• Zijn er andere kleine groepen toeristen die foto’s staan te maken?
• Merk je dat mensen zelfs in de rij gaan staan voor een bepaalde shot?
• Is het bijna onmogelijk om een foto te maken zonder dat mensen op de achtergrond staan?
• Is het niet een monument maar een ‘gewone’ locatie, zoals een straat, die waarschijnlijk niet nóg meer bezoekers nodig heeft?

Als je ‘ja’ hebt geantwoord op een van deze vragen, doe het dan niet.

Geotags zijn niet de vijand

Toch is de geotag misschien niet de juiste vijand om dit probleem aan te pakken. Wat we ook kunnen doen als we merken dat een plaats langzamaan in een Instagram-spot verandert, is gewoon geen bericht plaatsen over deze plek. Hoe belangrijk is die ene foto nu eigenlijk, in het grote geheel? We kunnen die mooie herinnering en foto bijvoorbeeld ook voor onszelf houden en alleen onze familie en vrienden vertellen over die ene mooie dag.

Misschien heb je ook een paar andere prachtige plekjes bezocht die daadwerkelijk baat zouden hebben bij meer bezoekers. Plaats daar dan een bericht over. Oké, je foto is misschien niet zo iconisch of herkenbaar als je oorspronkelijk had verwacht. Jammer. Maar denk er eens over na: op deze manier gebruik je daadwerkelijk social media voor iets dat verder gaat dan je persoonlijke interesses. Je draagt bij aan een beter evenwicht in de toeristische sector en ondersteunt lokale organisaties en ondernemers.

Post in plaats daarvan een bericht met een geotag over een plek die daadwerkelijk baat zou hebben bij meer bezoekers. Zo draag je bij aan een beter evenwicht in de toeristische sector en ondersteun je lokale organisaties en ondernemers.

Wie is verantwoordelijk voor #overtoerisme?

Uiteindelijk wil ik wel benadrukken dat de verantwoordelijkheid niet alleen bij de online gebruikers moet liggen. Platforms zoals Instagram vergroten wel degelijk de zichtbaarheid van bepaalde ‘Instaworthy’-locaties en zijn een drijvende factor achter destructieve vormen van toerisme. Dus laten we niet alleen kijken naar de verantwoordelijkheid van de gebruiker, maar ook structurele veranderingen eisen van Facebook, Inc., die uiteindelijk Instagram bezit.

Bovendien moeten lokale overheden, waar mogelijk, samenwerken met toerismebureaus om te reageren op overtoerisme. Dat kan bijvoorbeeld door bewustmakingscampagnes te starten of drastischere maatregelen te nemen, zoals het invoeren van een quotum of vergunningenstelsel. De ongelooflijke schade die toeristen kunnen veroorzaken, evenals de verminderde kwaliteit van leven voor de locals, laatzien dat we ons moeten inzetten voor een serieuze verandering in gedrag.