De toekomst van storytelling: 6 voorspellingen voor 20209 min read

De eerste twee decennia van het millennium zijn geschiedenis en de klok tikt door. We zijn al begonnen aan een nieuw hoofdstuk. De kennis die we hebben verworven over de impact van onze verschillende levensstijlen, inclusief de manieren waarop we reizen, heeft de gesprekken over onze rol als mens in het wereldwijde ecosysteem ingrijpend veranderd. En met de enorme groei van sociale media netwerken bleef storytelling in de kern wel hetzelfde, maar kwamen er talloze digitale versies van verhalen bij. Het is duidelijk dat niet alleen ons wereldbeeld veranderd is. De verhalen die we vertellen om de wereld te begrijpen zijn ook anders. Dus hoe ziet de toekomst van storytelling er eigenlijk uit?

Zoals Shakespeare ooit schreef: “What’s past is only prologue” (het verleden is slechts proloog). Aanwijzingen over de toekomst kunnen we vinden in de gesprekken die vandaag trending zijn. Ook hier bij Globonaut zijn we altijd aan het nadenken over de volgende stap. Om te anticiperen en begrijpen hoe we onze verhalen in de toekomst gaan vertellen, heeft de crew populaire onderwerpen en opkomende bewegingen geanalyseerd. Het resultaat? Zes voorspellingen voor 2020 en het nieuwe decennium.

Aanwijzingen over de toekomst kunnen we vinden in de gesprekken die vandaag trending zijn.

1. Verticale videos: ligt de toekomst van storytelling (letterlijk) in onze handen?

Roselinde: De afgelopen maanden, toen we langzaam overgingen in een nieuw decennium, heb ik veel nagedacht over hoe onze mediaconsumptie is veranderd. Sta eens stil bij hoeveel onze apparaten en ‘kanalen’ zijn veranderd. Met de nieuwe alledaagse devices is het formaat van de verhalen die we consumeren in de jaren 2010-2019 gemuteerd.

Boeken hebben e-boeken voortgebracht, de radio wordt geëvenaard door podcasts en laptops en telefoons zijn veranderd in smartphones en tablets. En interessant genoeg zijn video’s niet meer alleen ‘video’s’. Ze zijn niet alleen de standaard horizontale upload op YouTube die we allemaal gewend zijn. Video’s kunnen ook snaps, verhalen, IGTV-afleveringen en virale memes zijn op platforms zoals Instagram, Snapchat en TikTok. Ze zijn verticaal.

In het afgelopen decennium regeerde YouTube als het sterkste videoplatform in een groot deel van de wereld. Het was het online antwoord op tientallen jaren televisie. Blogs ontmoetten hun visuele tegenhanger: de vlog. Later begonnen bedrijven als Netflix wereldwijd groot te worden. Deze video’s, series en films kunnen nog steeds onze laptop- en tv-schermen vullen, zoals elke film uit de jaren ’70. En dat zullen ze blijven doen, begrijp me niet verkeerd. Maar ik verwacht dat het evenwicht tussen horizontaal en verticaal in de 2020s eindelijk zal omslaan. We gaan van het horizontale naar de handheld.

Hoe de media zich aanpast aan onze handen… en onze aandachtsspanne

YouTube maakte deel uit van de eerste verschuiving van videoconsumptie door de massa (televisie, films) naar videoconsumptie EN productie door de massa (vlogs, livestreams). We hoeven niet meer te kiezen uit een beperkt aantal tv-kanalen. We kunnen elke maker volgen die we willen.

Bovendien kunnen we allemaal die maker zijn. Helaas is dat meestal binnen de kaders van een sterk gecommercialiseerde social media omgeving met advertenties en gesponsorde inhoud in overvloed. Toch is het duidelijk dat door gebruikers gegenereerde inhoud alleen maar zal toenemen.

Je zusje of buurman kan elke soort content maken die ze zich maar kunnen voorstellen met hun smartphone in de hand. En de media past zich snel aan om in onze handen passen, te profiteren van onze front-facing camera’s en – te midden van een nieuwe golf van informatie-overload – in te spelen op een veel kortere aandachtspanne (wat betreft de ontelbare videos die er elke dag worden geüpload).

Kortom; short-form verticale content zal online storytelling in 2020 (en daarna) domineren. Ik vermoed dat dit gepaard zal gaan met een explosie van AR (augmented reality) -apps en -filters die zijn afgestemd op onze selfies. Wie weet wat voor verhalen de toekomst gaat brengen als iedereen toegang heeft tot dat soort creatieve tools?

2. Holistische journalistiek: gaan we achter de schermen?

Qiu Ting: Ik heb het gevoel dat er in het volgende decennium nog meer niches in de reiswereld en toch een grotere diversiteit in fotografie zullen ontstaan. In plaats van het ophemelen van insta-worthy plekken op sociale media, denk ik dat er een verschuiving zal plaatsvinden naar het vastleggen van de gewone, dagelijkse realiteit van het reizen.

Misschien komt het door wie ik volg op sociale media: fotografie-accounts die dieren in het wild, de mensheid, en stedelijke omgevingen vastleggen. Bij elke post delen ze ook de verhalen achter de foto’s.

Ik heb online opkomende niches voor fotojournalistiek opgemerkt die bijna op documentairefotografie lijken. Mensen leggen het proces en de fasen van reizen tussen bestemmingen vast, evenals de mensen die ze onderweg tegenkomen.

In het komende decennium verwacht ik meer holistische verhalen; een kijkje achter de schermen. We zullen steeds meer ‘echte’ reisartikelen zien die de dagelijkse, over het hoofd geziene verhalen van mensen en culturen vastleggen.

Onlangs kwam ik een artikel tegen in het British Journal of Photography met drie fotografen die een paar dagen aan een project in Kopenhagen hadden gewerkt. Ze werkten met een breed thema en ze benaderden het allemaal op een andere manier. Maar één patroon viel op: hun foto’s en reisnotities van ‘onderweg’ creëerden een holistischer verhaal. Daardoor voelde de reis echter, concreter en veel betekenisvoller dan het eenvoudig afvinken van attracties op een must-see lijst.

In het komende decennium kijk ik uit naar het zien en delen van meer holistische verhalen die je meenemen achter de schermen. We zullen realistische reis-essays en artikelen zien die de dagelijkse, over het hoofd geziene verhalen van mensen en culturen vastleggen.

3. Ongetemd leven: gaan we hypotheken inruilen voor nomadisme?

Lana Rafaela: Roselinde herinnerde me eraan dat we in 2019 de opkomst van alternatieve levensstijlen hadden gezien voor mensen die zich verstikt voelen tussen al het beton en de wolkenkrabbers. Ik geloof dat deze trend zich in de jaren 20 zal voortzetten. We zullen een opleving zien in mensen die losbreken en hun leven volgens hun eigen voorwaarden leiden.

Kortom, ik denk dat 2020 het jaar wordt waarin we ongetemd gaan leven.

Omdat we ons hebben gerealiseerd dat de manier waarop we reizen niet goed is voor ons en de planeet, is het niet zo’n raar idee om je voor te stellen dat mensen op grotere schaal nomadische levensstijlen uitproberen. Denk er eens over na: het is voor jongere generaties nog nooit zo moeilijk geweest om hypotheken af te handelen en te investeren in pensioenplannen. Bovendien gaat één vakantie per jaar echt niet genoeg zijn voor de meeste mensen.

Denk er eens over na: het is nog nooit zo moeilijk geweest om hypotheken af te handelen en te investeren in pensioenplannen.

Het zou me niet verbazen als meer mensen gaan investeren in campers en bestelwagens, evenals (zeil)boten, in plaats van traditioneel onroerend goed. We zullen zien dat we ongetemde en meeslepende verhalen gaan najagen, in alle uithoeken van de wereld.

Hopelijk leidt dit volgende decennium ons naar de levens die we willen leiden, in tegenstelling tot de levens die ons aangeleerd zijn. Ik hoop meer verhalen te lezen over de dingen die we zien als we het trottoir ontvluchten.

4. Bewuste lifestyles: gaan we duurzaamheid massaal omarmen?

Marijke: Ik heb in de laatste paar jaar gemerkt dat bewuste lifestyles aanzienlijk meer aandacht hebben gekregen. Met massaconsumptie op zijn hoogtepunt en milieuvervuiling als onmiskenbaar maatschappelijk probleem beginnen steeds meer mensen anders te leven. Bewuste merken duiken op met duurzame en eerlijke producten die invloedrijke mensen op sociale media in toenemende mate promoten.

Het belangrijkste is dat steeds meer mensen over duurzaamheid praten en voorbeelden laten zien. Ook wij, Globonauts, deelden vorig jaar meer verhalen over duurzaamheid, alternatieve levensstijlen en het milieu. Nu lezers en schrijvers openlijk kritischer worden over ‘hoe we altijd al dingen hebben gedaan’, ontstaat er een ander soort verhaal. Op sociale media laten mensen zien hoe het is om in een tiny house te wonen of voor een eenvoudig leven op Kreta te kiezen na twee jaar reizen in een busje.

Focus op positieve verandering

Ik zie meer artikelen over verschillende (en meer bewuste) levensstijlen, zoals leven zonder plastic, minimalisme en veganisme. Reisbloggers benaderen reizen op een meer holistische en duurzame manier. We zijn kritische vragen gaan stellen over waarom we de dingen doen die we doen en wat voor gevolgen dat heeft voor mens en planeet.

Mijn voorspelling is dat deze verschuiving in positieve storytelling zich zal voortzetten in 2020. We zullen online aandacht blijven verleggen naar meer authentieke, holistische en bewuste manieren van leven en reizen. Dat betekent meer focus op waarden, ervaringen en relaties in plaats van bezittingen, status en carrière.

We zullen ons richten op het tonen van alternatieven en elkaar inspireren om een positieve verandering te maken. En ik hoop dat politici eindelijk milieubescherming en burgerrechten serieuzer nemen dan economische groei.

5. Verhalen over de natuur: gaan we mensen zien als een intrinsiek onderdeel van het ecosysteem?

Maryse: Ik voorspel dat de verhalen die we in westerse samenlevingen over natuur (en cultuur) vertellen in 2020 en dit nieuwe decennium zullen veranderen. Tot op de dag van vandaag leven we met de erfenis van de beroemde filosoof René Descartes. Hij verspreidde het westerse idee dat mensen gescheiden zijn van de natuurlijke wereld. Dit dualisme tussen natuur en mens (of cultuur) wordt nu niet alleen in de academische wereld in twijfel getrokken, maar ook in de populaire wetenschap.

Mensen beginnen te begrijpen dat we niet los staan van andere dieren, planten of schimmels. We gaan steeds meer verhalen vertellen over onze rol als intrinsiek onderdeel van de natuurlijke wereld.

Micropia in Amsterdam is hier een prachtig voorbeeld van. De interactieve tentoonstelling legt uit dat mensen op een leuke en toegankelijke manier tien keer meer microben in hun lichaam hebben dan menselijke cellen. Ongeveer 1,5 kilogram van jouw totale lichaamsgewicht bestaat uit microben. Micropia vertelt het verhaal van onze menselijke lichamen die samenwerken, in symbiose leven, met microben. Hoe kunnen we met dit soort kennis nog steeds beweren gescheiden te zijn van de natuurlijke wereld?

Ik voorspel dat het verhaal over onze intrinsieke rol in de natuurlijke wereld steeds verder zal doordringen. Kennis over klimaatverandering versterkt dat perspectief; het moedigt ons aan om onze positie in de wereld anders te benaderen. Klimaatactivisten delen verhalen over hoe we onze verantwoordelijkheid moeten nemen voor de veranderingen die we veroorzaken in het wereldwijde ecoysteem. Mensen staan niet los van andere dieren, planten en schimmels. We zijn een intrinsiek onderdeel van de natuurlijke wereld.

6. Het reisverbod: gaan we de realiteit achter de toeristische façade eindelijk onder de ogen zien?

Janine: Dit jaar, in 2020, gaat Komodo Island in Indonesië ‘dicht’. We hebben de dieren en omgeving uitgeput. In het volgende decennium verwacht ik dat we minder eendimensionale verhalen zullen vertellen en over gaan stappen naar genuanceerde storytelling die de positieve en negatieve gevolgen van ons gedrag benadrukt.

Duizenden toeristen bezochten jaarlijks het eiland in Oost-Indonesië. Het is de enige plaats ter wereld waar Komodo-draken te zien zijn in hun natuurlijke habitat. Als je ze volgend jaar met eigen ogen wilt zien, moet je betalen. En het zal veel meer zijn dan de gebruikelijke $9. De kosten lopen op tot $500 per persoon, of zelfs hoger. Ambtenaren hebben de exacte prijzen nog niet bevestigd.

Ik voorspel dat dergelijke verboden in de komende tien jaar op veel plaatsen in de wereld een realiteit zullen worden. De enige reden hiervoor is eenvoudig en duidelijk: onwetendheid. Externe factoren zoals klimaat, milieu en sociale kosten worden tot op heden nog steeds genegeerd door overheden, touroperators en door onszelf.

Wat schuilt er achter de façade?

Waarom het zo goedkoop is om te vliegen? We tellen geen klimaatkosten op bij de prijs van een vliegticket. Vraag je je wel eens af waarom het zo goedkoop is om een ontwikkelingsland te bezoeken? Lonen worden kunstmatig laag gehouden om een concurrentiepositie tussen andere bestemmingen te waarborgen.

Waarom het zo goedkoop is om te vliegen? Zo’n ticket is een enkeltje voor persoonlijke kortetermijntevredenheid. We tellen geen klimaatkosten op bij de prijs van een vliegticket.

Waarom kunnen we overal bij het zwembad zitten en een slokje nemen van spotgoedkope cocktails? Watervoorziening voor de lokale bevolking wordt regelmatig beperkt voor toeristische doeleinden. En hoe kan het eigenlijk dat we het hele jaar door elke bestemming kunnen bezoeken? Er valt geld te verdienen, dus de ecologisch verwoestende gevolgen van overtoerisme worden buiten beschouwing gelaten.¹

Minder reizen, meer genieten

Langzaam maar zeker realiseren de reisindustrie en overheden zich dat het huidige toerismemodel niet financieel duurzaam is. Als het ecosysteem wordt vernield, zijn er geen idyllische plekken meer om te bewonderen. Dan is er ook geen winst meer om te maken. Probeer maar eens een reisverhaal te schrijven over droomplekken. Dat wordt een beetje moeilijk, als ze niet meer bestaan. De enige oplossing is minderen en, in ernstige gevallen, een reisverbod.

Ik denk dat dit ons, als consumenten, bewuster zal maken van het feit dat onze reis een impact heeft. Dat het niet alleen een enkeltje is voor persoonlijke kortetermijntevredenheid. Daarom zal de oppervlakkige stijl van reisverhalen verdwijnen. Lezers willen in 2020 het complete, multidimensionale verhaal.

Heb je zelf ook ideeën over de toekomst van storytelling of wil je reageren op onze speculaties over nieuwe decennium? Laat het ons weten en neem deel aan het gesprek door hieronder een bericht achter te laten.